Podstawy termowizji

Na wstępie definicje, z którymi możemy zapoznać się w powszechnie dostępnych źródłach, Przeczytamy tam, że termowizja (termografia) oznacza obrazowanie termalne, wykrywanie i rejestrację promieniowania podczerwonego wysyłanego przez badany obiekt. Hasło kamera termowizyjna oznacza urządzenie do rejestracji i wizualizacji rozkładu temperatury na powierzchni obiektów, oraz że urządzenie takie przetwarza na sygnał elektryczny promieniowanie podczerwone emitowane przez obiekt lub promieniowanie podczerwone od niego odbite. Pomiary termowizyjne wykorzystują promieniowanie cieplne emitowane przez wszystkie ciała (oczywiście te, których temperatur jest wyższa od zera bezwzględnego 0K czyli -273,15 oC) – w zakresie promieniowania podczerwonego.

Na zdjęciu termowizyjnym mamy przedstawiony rozkład temperatury na badanej powierzchni za pomocą kolorów. Cechą charakterystyczną termowizji jest to, że pomiary temperatury wykonujemy w sposób bezdotykowymi (nieinwazyjny) oraz obserwujemy jej wartość równocześnie na całym badanym obszarze.

 

Za pomocą kamer termowizyjnych możemy badać obiekty odległe, niedostępne, niebezpieczne w normalnych warunkach użytkowania np. kominy, napowietrzne linie energetyczne, rozdzielnie pod napięciem. Brak kontaktu z mierzoną powierzchnią zabezpiecza przed wpływem czujnika na wynik pomiaru. Dostęp do rozkładu temperatur umożliwia szybką wizualna analizę obrazu. Zdjęcia termowizyjne – termograf, na którym widzimy obszar pomiarowy w postaci kolorowych punktów ułatwia interpretację rozkładu temperatury oraz powiązanie jej z obiektem lub instalacją.

Termowizja znajduje szerokie zastosowanie w budownictwie, ciepłownictwie, elektroenergetyce, przemyśle, medycynie, ratownictwie, ochronie obiektów, wojskowości, kryminalistyce. Zastosowanie pomiarów ograniczone jest jedynie naszą inwencją, naszymi potrzebami – oraz oczywiście sprzętem i wiedzą techniczną.

Dzięki cyfrowej obróbce danych w kamerze, zarejestrowane materiały dostępne są w kilku formatach – od pliku, (jak w fotografii cyfrowej "raw") w którym mamy wszystkie zarejestrowane informacje (np plik z rozszerzeniem *.is2) przez formaty graficzne *.jpg, *.png do postaci tabelarycznej np. *.xls, czy *.csv. W tak przetworzonych materiałach każdemu punktowi matrycy przyporządkowana jest odpowiednia wartość temperatury.

Wyniki pomiarów na zdjęciu lub filmie są przedstawiane tak, że wartości temperatury w danym punkcie odpowiadają jednoznaczne kolory. Użytkownik na etapie konfiguracji kamery ma możliwość wyboru kolorystyki z kilku zdefiniowanych trybów. Dla ułatwienia przyszłej prawidłowej analizy zdjęć, kamery termowizyjne zintegrowane są z aparatem fotograficznym wykonującym zdjęcia w świetle widzialnym. Jako, że zdjęcia termowizyjne nie mają głębi to bez obszaru widzialnego czasem trudno jest rozróżnić granice obiektów, instalacji. Zmiksowane zdjęcie termowizyjne pozwala na łatwą lokalizację obiektu, detalu itd.

Gorący metal Ironbow Niebiesko-czerwony Pomarańczowy Pomarańczowy negatyw Szary Szary negatyw Wysoki kontrast
PRZYKŁADOWE ZDJĘCIA DLA RÓŻNYCH PALET KOLORÓW - POZOSTAŁE PARAMETRY NIEZMIENIONE !

Do pomiaru temperatury za pomocą kamery termowizyjnej niezbędna jest dobra znajomość współczynnika emisyjności badanego materiału. Współczynnik ten określa ilość energii jaką emituje dane ciało do energii, która powinna być wyemitowana przez tzw. ciało doskonale czarne (które jest wzorcem emisji). Wszystkie ciała w rzeczywistości emitują mniej energii niż strumień wypromieniowany przez ciało doskonale czarne o tej samej temperaturze. Zjawisko to związane jest to z rodzajem materiału, typem powierzchni itd. Właściwe określenie współczynnika emisyjności jest potrzebna do dokładnego pomiaru temperatury lecz w diagnostyce obiektów i urządzeń wydaje się, że nie jest to parametr krytyczny. Analizując obrazy termograficzne badamy „rozpływ” temperatur – punkty charakterystyczne – maksymalne i minimalne. Wystarczającym dla większości zastosowań jest przyjęcie danych z tabel dostępnych z każdym przyrządem (z pełną świadomością istnienia błędu pomiarowego). Unikać należy jednak sytuacji, w których współczynnik emisyjności różni się drastycznie od wartości rzeczywistej.

Poniżej przykładowy wpływ zmiany współczynnika emisyjności na mierzoną temperaturę.

- współczynnik e=0,99 wskazana temperatura t= 19,0 oC,

- współczynnik e=0,93 zmierzona temperatura t= 18,9 oC,

- współczynnik e=0,80 wskazana temperatura t= 18,9 oC,

- współczynnik e=0,70 wskazana temperatura t= 18,8 oC,

- współczynnik e=0,60 wskazana temperatura t= 18,7 oC,

- współczynnik e=0,50 wskazana temperatura t= 18,5 oC,

- współczynnik e=0,40 wskazana temperatura t= 18,2 oC,

- współczynnik e=0,30 wskazana temperatura t= 17,8 oC,

- współczynnik e=0,20 wskazana temperatura t= 16,9 oC,

- współczynnik e=0,10 wskazana temperatura t= 14,3 oC,

W sytuacjach, kiedy zależy nam na dokładnym poznaniu współczynnika emisyjności materiału lub nie mamy możliwości skorzystania z tabel to możemy posłużyć pirometrem, posiadającym funkcję podłączenia termometru kontaktowego np. TESTO 845. Porównując dwa pomiary - pomiar za pomocą pirometru i pomiar za pomocą termometru kontaktowego możemy dobrać właściwy współczynnik emisji w przyrządzie.

Programy narzędziowe dostarczane przez producentów kamer pozwalają przetworzyć zarejestrowaną informację na wiele sposobów.

Przykładowo w kamerze TIR32 firmy FLUKE dostępne jest między innymi:

- modyfikacja nałożenia obrazu podczerwieni na obrazie widzialnym

- zmiany kolorystyki zarejestrowanego obrazu w podczerwieni

- dodanie alarmu koloru na obrazie w podczerwieni

- zmiana współczynnika emisji i temperatury tła (nawet dla poszczególnych punktów obrazu)

- korekta współczynnika transmisji

- zmiana zakresu pomiarowego

- dodanie bądź skasowanie znaczników temperatury na obrazie (punkt, linie, obszary)

- dodanie wykresów (liniowych, histogramów, oraz 3D-IRTM

- automatyczne generowanie raportów

 

Dane zarejestrowane przez kamerę termowizyjną można wykorzystywać na wiele sposobów:

- do analizy informacji zarejestrowanej przez kamerę termowizyjną, która umożliwi stwierdzenie czy rozkład temperatur na powierzchni obiektu jest prawidłowy czy nieprawidłowy

- do oszacowania typu i stopnia wad usterek i defektów

- do analizy informacji zarejestrowanej przez kamerę termowizyjną, która umożliwia ocenę prawidłowości lub nieprawidłowości funkcjonowania obiektów, instalacji cieplnych, i urządzeń.

- do udokumentowania przebiegu, lokalizacji instalacji zakrytych

– przykładowo w dokumentacji powykonawczej lub podczas robót kiedy istnieje ryzyko ich uszkodzenia np. ogrzewania podłogowego

- do wykonania badań porównawczych pozwalających określić zmiany w czasie badanego obiektu np. przed i po termomodernizacji

W przypadku instalacji cieplnych i chłodniczych za pomocą kamery termowizyjnej można szybko sprawdzić stan izolacji, rozpływ czynnika, poznać ewentualne wady materiałowych, błędy w technologii wykonania lub projektu

Dla budynków termowizja jest narzędziem dzięki któremu w sposób łatwy i czytelny można sprawdzić jakość wykonanych prac oraz błędy w ich wykonaniu. Badanie termowizyjne pozwala określić prawidłowość zastosowanej technologii, zastosowania niewłaściwych materiałów (np. okna, drzwi, wypełnienia), niewłaściwą eksploatację (np. brak ogrzewania rurociągów z wodą, rynien dachowych, wpustów). W sposób szybki pozwala zlokalizować mostki cieplne, zawilgocenia i inne niedociągnięcia, które skutkują podwyższeniem powierzchni zewnętrznej ściany lub obniżeniem powierzchni wewnętrznej.

Dla maszyn i urządzeń można wykorzystać do sprawdzenia właściwej pracy rozdzielni elektrycznych, silników w tym napędów wentylatorów, temperatury pracy kabli itp. Dla instalacji elektrycznych dzięki zalecie bezdotykowości badania wykonywane są pod napięciem

  • Written by: Kazimierz Palutkiewicz
  • wtorek, 24 marzec 2020

Wchodząc na strony http://www.odbiory.pl wyrażają Państwo zgodę na umieszczanie na komputerze danych w postaci plików tzw. cookies, Pozwali to nam na automatyczne rozpoznanie Państwa komputera podczas następnego wejścia na strony www.odbiory.pl. Pliki cookies pozwolą przykładowo zachować wygląd witryny zgodny z upodobaniami bez konieczności dokonywania czynności od początku każdorazowo. Pliki cookies mogą też być wykorzystywane przez współpracujących z nami reklamodawców, a także przez narzędzie Google Analytics, które jest przez nas wykorzystywane do zbierania statystyk. W przypadku braku zgody z Państwa strony na otrzymywanie cookies a chęci korzystania ze stron www.odbiory.pl należy zmienić konfigurację przeglądarki internetowej w taki sposób by blokowała lub usuwała pliki tego typu, lub ostrzegała za każdym razem przed ich zapisaniem. Możesz w każdej chwili zmienić ustawienia swojej przeglądarki. Przeczytaj, jak wyłączyć pliki cookie i nie tylko »